به دنبال انتشار گزارش‌هایی مبنی بر تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران که انقضاء آن مهرماه امسال است، مایک پومپئو، وزیر امور خارجه این کشور گفت: «آمریکا مانع لغو تحریم‌ها و فروش تسلیحات به ایران می‌شود.»

بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، ایران پنج سال پس از اجرای برجام می‌تواند خرید و فروش سلاح‌های متعارف را از سر بگیرد و سه سال بعد نیز خرید  سلاح‌های سنگین و موشک آزاد می‌شود. از سرگیری فروش تسلیحات به ایران یک نگرانی عمده برای متحدان آمریکا در منطقه به‌شمار می‌رود که به ویژه در یک سال اخیر هدف حمله‌های گروه‌های شبه‌نظامی متهم به همکاری با سپاه پاسداران قرار داشته‌اند.

پوپمپئو در کنفرانس خبری روز چهارشنبه گفت، آمریکا در تلاش برای متوقف کردن روند لغو تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران است و اجازه نمی‌دهد این تحریم‌ها لغو شوند. او گفت واشینگتن به این منظور در حال همکاری با شورای امنیت سازمان ملل است و از سه کشور اروپایی بریتانیا، فرانسه و آلمان می‌خواهد وارد عمل شوند.

لندن، پاریس و برلین باوجود برخی ابراز نگرانی‌ها در مورد لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران و توسعه برنامه‌های موشکی در عین تاکید بر پایبندی به برجام، هنوز موضع رسمی خود در مورد همراهی با واشینگتن را اعلام نکرده‌اند. مسکو و پکن نیز  به رغم گمانه‌زنی‌هایی که در مورد مخالفت قطعی آنها با قطعنامه پیشنهادی آمریکا مطرح می‌شود، همچنان به طور شفاف از وتوی این قطعنامه سخن نگفته‌اند. البته روسیه پیش‌تر اعلام کرده بود که به دنبال از سرگیری فروش سلاح به ایران است، اما هیچ یک از این دو کشور در قطعنامه‌های تحریمی قبلی علیه ایران از رای وتوی خود استفاده نکرده‌اند.

نیویورک‌تایمز پیش‌تر گزارش داده بود که پومپئو و تیم حقوقی‌اش در حال بررسی ادله حقوقی هستند که نشان می‌دهد، آمریکا به عنوان امضاء کننده برجام و عضو دایم شورای امنیت سازمان ملل، می‌تواند درخواست تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران را مطرح کند. همچنین به گفته این روزنامه آمریکایی، تیم پومپئو اینگونه استدلال می‌کند که آمریکا باوجود خروج از برجام به عنوان امضاء کننده آن می‌تواند مکانیسم ماشه را علیه ایران کلید بزند. این مکانیسم می‌تواند همه تحریم‌های بین‌المللی را علیه ایران بازگرداند. از سوی دیگر بر خلاف احتمال مخالفت چین و روسیه با قطعنامه تمدید نامحدود تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران در شورای امنیت، طرف‌های باقی‌مانده در برجام (بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) نمی‌توانند مکانیسم ماشه را وتو کنند.

احتمال استفاده آمریکا از ادله حقوقی برای به جریان انداختن مکانیسم ماشه، واکنش تند مقامات تهران را به دنبال داشته است. مجید تخت روانچی، نماینده ایران در سازمان ملل، تلاش آمریکا برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی را یک طنز و خلاف قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت توصیف کرده است. محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام جمهوری اسلامی نیز می‌گوید، هیچ کس نمی‌تواند مانع معامله سلاح از سوی ایران شود و موضع آمریکا و متحدان آن برای ایران الزام‌آور نخواهد بود.  حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران پیش‌تر در تفسیر مزایای باقی ماندن در برجام گفته بود، ایران پنج سال پس از اجرای برجام تاجر اسلحه می‌شود.

برخی ناظران بین‌المللی بر این باورند خارج شدن آمریکا از برجام امکان استفاده از مکانیسم ماشه را از این کشور سلب کرده است.

سی‌ان‌ان به نقل از یک منبع اروپایی می‌نویسد: درحالی که لغو تحریم‌های تسلیحاتی ایران یک نگرانی در منطقه به شمار می‌رود، جلوگیری از این روند نیز بسیار دشوار است. زیرا لغو تحریم‌های تسلیحاتی بخشی از برنامه جامع اقدام مشترک است. 

گزارش‌ آسوشیتدپرس حاکی از آن است که هم اکنون متن پیش‌نویس تحریم‌های تسلیحاتی ایران در اختیار برخی اعضای شورای امنیت قرار گرفته و آمریکا قصد دارد در ماه آینده، زمانی که استونی، یکی از متحدان نزدیک واشینگتن و عضو ناتو به ریاست دوره‌ای شورای امنیت می‌رسد، این قطعنامه را به رای بگذارد.